Of ik op gesprek wilde komen op het gemeentehuis. Onderzoekers zijn er ingeschakeld om in gesprek te gaan over de toekomst van onze gemeente. Altijd bereid. Want ik vind het belangrijk dat iedereen die toekomst ook kan meemaken en erbij betrokken wordt. Daarvoor moeten we wel uit onze eigen bubbels zien te komen. Maar misschien kunnen we elkaar daarbij helpen.
Vanuit het gemeentehuis keek ik uit op het bedrijventerrein aan de overkant van de snelweg. Grond van de gemeente (van ons dus) die verkocht is aan de Bol.coms van deze wereld. Verkochte grond, maar het is nog steeds Waalwijk. En in die zin: van ons allemaal. Net als het energiepark en de plaatsen waar windmolens staan of komen. Overal waar ze staan ‘zijn’ ze van de mensen die er middenin of met het uitzicht erop wonen.
Zo lijkt de wereld niet in elkaar te zitten, als Amazon ergens een megagroot datacenter wil bouwen, dat alle energie opslurpt die door windmolens daar zorgvuldig duurzaam was opgewekt. Wat levert het de samenleving op? En wat kunnen al die blokkendozen langs de snelweg de samenleving opleveren?
Dit soort bedrijven en energieparken zijn zo onpersoonlijk dat we ons soms vijandig ertegenover gaan voelen. ‘Ze’ gaan er met de opbrengst van door. ‘Ze’ halen allemaal arbeidsmigranten hier naartoe. Maar ik zie het meer om me heen. Ook instituten als het theater, kerken, moskeeën, maar ook de gemeente zelf kunnen nog zo toegankelijk denken te zijn, en dat ook oprecht menen, maar we komen nauwelijks bij anderen binnen. Zelfs niet in onze eigen straat, bij die nieuwe mensen, of die buren die je al tien jaar niet hebt gesproken, behalve misschien eens gegroet.
Wat staat er op het spel? Als we elkaar niet kennen, kunnen we makkelijk tegenover elkaar komen te staan. Wantrouwen we elkaar sneller. Want als je elkaar niet kent, en niet weet wat een ander drijft, dan ga je af op wat je zelf denkt dat ze zullen denken of van plan zijn. En volgens mij willen we elkaar helemaal niet wantrouwen, willen we zelfs wel iets doen voor de samenleving, maar hebben we geen idee hoe we anderen kunnen bereiken.
Deuren open gooien dan? Nee, daar komen weinig mensen op af leert de ervaring. In het pionieren in kerken leerde ik dat de enige manier is: zelf door de deur naar buiten gaan. Hoe dan? Bijvoorbeeld zo: Wat zou het mooi zijn als bij wijze van spreken de directeur van Bol.com met de bus leerlingen komt ophalen, om ze de grote hallen te laten zien. Stel je voor dat íedere leerling de ervaring krijgt ooit met de fiets van de ene hal naar de andere hal gefietst te hebben. Wauw! Wat kunnen al die grote bedrijven nog meer betekenen voor de samenleving?
Of stel een van de vele leegstaande winkelpanden ter beschikking aan maatschappelijke organisaties, kerken en moskeeën om bij wijze van spreken een maand daar een programma te houden. Laat een beheerder met hen een creatieve vorm vinden om te laten zien wat er allemaal gebeurt in onze samenleving. Wat kunnen taalmaatjes betekenen voor mensen die de taal leren? Stel je vragen maar aan mensen die actief zijn in de jeugdzorg of in kerken en andere religieuze genootschappen. Hoeveel zijn er eigenlijk in Waalwijk? En wat kan ik betekenen voor de pleegzorg, voor taalcursussen voor nieuwkomers enz?
Ik zie ook zomaar voor me dat Van Mossel een maand dat pand krijgt en ons uitnodigt om met foto’s en herinneringen aan onze eerste auto langs te komen. Zet een mooie oldtimer voor de deur, elk weekend een andere, en nodig mensen uit die er vroeger in gereden hebben uit om hun herinneringen te delen. Plaats er een artikel over, dat dan niet meer (alleen) gaat over de roemrijke historie van Van Mossel, maar van ons allemaal.
En het theater, ook zo’n plek waar hele groepen uit onze samenleving niet komen, en er geen beleving bij hebben. Wat als ze een Uitmarkt zouden organiseren in het park, gepresenteerd door een beroemd geworden inwoner van je eigen woonplaats, laten we zeggen voor Waalwijk: Nabil. Openbaar toegankelijk, juist voor die groepen die in het wandelpark ’s zomers hun vertier zoeken, maar nooit in het theater.
‘Verbinden’: het klinkt altijd zo abstract, maar het kan heel concreet. Deuren open! Als we toch eens op zo’n manier elkaar tegemoet treden, dan wordt de samenleving weer van ons allemaal.
Dominee Otto Grevink is predikant voor Sprang-Capelle, Kaatsheuvel en de Efteling, en Waspik vanuit De Brug, en pionier bij Zin op School in Waalwijk en bij De Plaats op Ameland. Reacties zijn welkom op ottogrevink@gmail.com.