Daar stonden ze dan voor een volle zaal: de meiden van groep 8 vielen elkaar vorige week huilend in de armen na afloop van hun eindmusical ‘Alle remmen los’. Ook de jongens stonden arm in arm; even geen ruimte voor stoer doen, maar stilstaan bij het einde van een tijdperk. Want ondanks alle praatjes vooraf, wisten de schoolverlaters dondersgoed dat het tijd was om afscheid te nemen van elkaar en dat kwam aan.

Ik mocht in diezelfde week juf Alice interviewen voor de krant. Na veertig jaar in het onderwijs stopt ze er mee; woensdag nam ze afscheid van basisschool De Veste. In dat interview vertelde ze me waarom ze groep 3 al die jaren zo mooi vond. “Voor mij is dit het mooiste schooljaar van de basisschooltijd. Je ziet de kinderen als kleuters de klas binnenkomen om ze vervolgens met de vaardigheden van lezen en schrijven ‘weg te zetten’ in groep 4. Dat proces is prachtig om mee te maken, ieder jaar weer.”

Ik herinner me nog goed het moment dat onze meiden die stap zetten. Inderdaad: een grote stap die gevolgd werd door de luwte van de groepen 5 en 6; in die jaren werden de meiden wijzer, maar de stappen waren minder groot. Hoe anders was dat met groep 7 en vooral groep 8? Met de eindstreep in zicht werd een sprint ingezet die voor mijn gevoel binnen no time voorbij was. Kleine meisjes worden snel groot: alle clichés zijn waar. En dan ineens zijn ze de basisschool ontgroeid en staan ze aan de rand van een nieuw begin: de sprong in het duister naar het onbekende.

'Een maandagmorgen, vijf over acht, hij ziet het schoolplein en hij voelt zijn knieën knikken. De eerste schooldag, en hij zegt zacht: “Ik wil naar huis”, maar moeder hoort niets van zijn snikken. Want hij is al zes, baas over vriendjes, het echte schoffie, maar diep in zijn hartje huist er paniek en angst voor die grote sprong in het duister.' (Sprong in het duister - Peter Koelewijn)

Spannend

Nu de oudste dochter haar eerste jaar erop heeft zitten, kunnen we met een gerust hart stellen: het komt allemaal wel goed. Want ook zij vond het vorig jaar reuze spannend om op de middelbare alleen in een nieuwe klas te beginnen zonder vriendinnen. En waar de periode van de groepen 7 en 8 al snel ging, zagen we de oudste tijdens haar eerste jaar middelbare ontwikkelen tot een (meestal) zelfstandige puber die er een eigen agenda op na begint te houden.

'Another turning point, a fork stuck in the road. Time grabs you by the wrist, directs you where to go. So make the best of this test, and don't ask why. It's not a question, but a lesson learned in time. It's something unpredictable, but in the end, it's right. I hope you had the time of your life.' (Good riddance - Green Day)

En dan wordt de jongste dochter opeens oudste leerling op de basisschool. Ze geniet er zienderogen van als ze vertelt dat zij van haar zussen straks in de hoogste klas zit. We mogen nog een paar jaar genieten van de kleinschaligheid van de basisschool; de vertrouwde omgeving waarin veel kleine stapjes zorgen voor een groot geluk. ('De werld wuurd klein, ’t geluk is groet'). Waar andere ouders van de aanstaande brugklassers aangeven vooral erg blij te zijn de basisschool achter zich te laten, ga ik de laatste jaren van de jongste extra bewust beleven. Want ook dat zal snel gaan.

En wat de middelste dochter betreft… Nu de tranen zijn opgedroogd, de spullen voor de middelbare zijn gekocht en de zomervakantie aanstaande is, zullen we samen met haar toeleven naar de eerste schooldag. Een grote stap die we niet we niet groter maken dan nodig, maar die we wel bewust nemen, met z’n allen als gezin. Want het kan niet anders of die tranen na afloop van de musical waren tranen van geluk.

Cover van de single ‘In de achtertuin’ van Jack Poels: het ultieme lied over je kind loslaten.

Jack Poels

Bij mij galmde vooral de fragiele stem van Jack Poels door mijn hoofd bij het zien van al die emotie. Hij schreef met ‘In de achtertuin’ het ultieme lied over je kind loslaten, je kind de ruimte geven z’n eigen levenspad te bewandelen; tegen de lamp te lopen, tegenslagen te ondergaan, maar vooral ook veel geluksmomenten te beleven. Met die gedachte zwaai ik de middelste na de vakantie vol trots uit als ze voor het eerst naar Waalwijk fietst. De eerste regels van het volgende hoofdstuk…

'Geej mot alles nog ontdekke, de ganse werlt nog goan zeen. Geej wilt door nar onbekende plekke: dat motte geej doon, gat d’r mar hin. Als ge zukt, als ’t neet lukt, kom terug nar de achtertuin. Heer stadde noeit vur ’n dichte deur, kom terug nar de achtertuin. Wat d’r ok speult, zomer, winter, lat mar wiete en ik bin d’r. Huur ik ow vertrouwd geluid: kom terug, kom terug nar de achtertuin.' (In de achtertuin - Jack Poels)

Marcel Donks, muziekliefhebber uit Waspik