Het idee 'attentiesteen' is bedacht door Steven Woudstra uit Schijndel. Inmiddels liggen er in Nederland, maar ook in België en Duitsland meer dan 250 tegels. Het doel van deze attentiestenen is bezoekers even stil te laten staan bij (verdwenen) erfgoed. De stenen zijn gekoppeld middels een QR code aan de website www.bezoekdelangstraat.nl die een fiets- en wandelroute beschrijft genaamd 'Op pad in de historische Langstraat'. Deze route leidt langs de 24 tegels in de gemeente Waalwijk.

In 1844 vestigde de congregatie van de Zusters van Jezus, Maria en Jozef zich in Waalwijk (Grotestraat 292). Van 1846 tot 1874 woonden de nonnen op twee percelen wat nu Grotestraat 168 170-172 is. Zij leidden er een bewaar- en een lagere school voor meisjes en een naaischool. In 1863 bouwden de zusters van diverse giften een neogotische kapel. In deze periode vatte het kerkbestuur van de Sint-Jansparochie het plan op een gasthuis op te richten. Dit gasthuis startte al in 1871. Dankzij een legaat van pastoor E.P. Schrijvers (1836-1870) bouwde het kerkbestuur in 1874 naast de Sint-Janskerk een klooster voor de zusters met schoollokalen, een neoromaanse kapel en een ziekenverblijf. Het complex breidde daarna aanzienlijk uit. De zusters gaven onderwijs aan een kleuterschool en een zeven-klassige lagere school voor meisjes. Ze gaven lessen Frans, muziek en handwerken.

Sint-Janskerk, Sint-Nicolaasziekenhuis, Sint-Teresiagesticht met klooster, kapel en scholen (1962). (Foto: Beeldbank SALHA, WAA43829)

Meisjesscholen

Begin vorige eeuw deed zich het merkwaardige feit voor, dat in ons land de meeste katholieke meisjesscholen van veel oudere datum waren dan de katholieke jongensscholen. In Waalwijk was dat niet anders: de Sint-Teresiaschool dateert van 1874, de Zusterschool van de parochie Onze Lieve Vrouw van het Heilig Hart (Besoijen) dateert van 1879, de Zusterschool van de Sint-Clemensparochie van 1889. Het duurde tot 1913 voordat er een rooms-katholieke jongensschool werd opgericht, de Sint-Petrusschool, genoemd naar de patroonheilige van een rijke weldoener, Pieter Wijten, die een belangrijke financiële bijdrage had geleverd.

De halve eeuw verschil viel als volgt te verklaren: Lange tijd gold de Lager Onderwijswet van 1857, die uitging van het beginsel dat openbaar onderwijs regel was, en bijzonder onderwijs uitzondering moest zijn. Bijzondere scholen (zoals R.K. en P.C.) moesten geheel uit eigen middelen betaald worden. Door de financiële offers van de zustercongregaties waren de schoolbesturen gemakkelijker in staat meisjesscholen te stichten en te onderhouden dan jongensscholen.

Voormalige Sint-Nicolaasziekenhuis, naast de Sint-Janskerk. (Foto: Beeldbank SALHA, WAA17205)

Ziekenhuis

In 1931 werd naast het klooster het Sint-Nicolaasziekenhuis gebouwd waar de zusters ziekenzorg verleenden. Het ziekenhuis werd vernoemd naar pastoor en deken Nicolaas van Riel. In 1967 verhuisde het ziekenhuis naar de Kasteellaan.

In overleg met het kerkbestuur werd in 1938 de R.K. ULO school voor meisjes opgericht. In 1940 werd in de Wilhelminastraat een nieuwe lagere school voor meisjes gebouwd, de 'Teresiaschool'. Het kloostercomplex werd vanaf 1960 in fasen gesloopt. Vele jaren later kwam op deze plek de Rabobank.

René Klerx