Ad van Belkom (63) is een veteraan die niet actief heeft deelgenomen aan uitzendingen. Hij is opgegroeid in Boxtel, alwaar zijn liefde voor de luchtmacht begon: “Als klein jongetje, wanneer ik de vliegtuigen zag overvliegen wist ik al, dát wil ik ook!” Hij is in 1981 gestart met de officiersopleiding bij de KMA in Breda. Ondanks dat hij zijn jongensdroom als vliegenier niet wist te verwezenlijken bleef Ad bij de luchtmacht. De werkcultuur daar beviel hem wel: “Geweldig, die verbondenheid met elkaar, cruciaal ook. Dat vind je nergens anders.” Na zijn opleiding wordt Ad als jong officier gestationeerd op vliegbasis Eindhoven. In die periode was de Koude Oorlog nog actueel en was er sprake van een constante dreiging wereldwijd.
Door Madeleine Vrienten
Verbinden
Ad vertelt - in alle bescheidenheid - over zijn loopbaan. Een mensen-mens, steeds op zoek naar verbinding met de ander. Ondanks het gegeven dat hij de defensie-ladder steeds hoger beklom, heeft hij zich nooit te groot gevoeld om er samen met zijn ondergeschikten de schouders onder te zetten. “Binnen defensie leeft weliswaar een sterke hiërarchie; hoger in rang zijn betekent echter niet meer (mens) zijn. We doen het samen, zijn afhankelijk van elkaar.”
Het einde van een tijdperk
Na een overplaatsing die voor zijn gevoel nog te ver bij hem vandaan stond, maakte Ad in 1989 de overstap terug naar de burgermaatschappij. “Hoe symbolisch, want in datzelfde jaar viel ook de Berlijnse Muur!” Ad werkte een aantal jaren als hoofd facilitaire dienst bij onderwijsinstelling ‘De Rooi Pannen’. Een mooie tijd, waarin hij ook zijn vrouw heeft leren kennen. Het was in het jaar 2000 dat Ad in Den Haag het officierskruis kreeg uitgereikt, voor 15 jaar eerlijke en trouwe dienst. “Dat kruisje klopte in mijn optiek niet. Ik was na mijn defensie-carrière weliswaar reservist, maar beslist niet actief.”
Ad op werkbezoek in Mali.
Oude liefde roest niet
Vanaf dat moment begon het weer te kriebelen en werd Ad actief als reservist: “Om de week verbleef ik van donderdagmiddag tot zaterdagavond in Soesterberg om deel te nemen aan de oefeningen. Na een tijdje werd ik hoofd van de opleidingseenheid en mocht andere reservisten opleiden.” Na dit enkele jaren te hebben gedaan, naast zijn baan in de burgermaatschappij, kwam er een vacature binnen de luchtmacht voorbij. Ad maakte opnieuw de overstap naar defensie. “Aanvankelijk was ik werkzaam in Den Haag, waar toen nog het Hoofdkwartier van de Koninklijke Luchtmacht was gevestigd, dat op korte termijn zou worden verplaatst naar Breda.” Vervolgens werd hij overgeplaatst naar de vliegbasis Gilze-Rijen. Als kapitein en tevens plaatsvervangend commandant was hij verantwoordelijk voor het logistieke squadron. Vanuit die functie kwam Ad terecht op de majoorsstoel en deed het zo goed dat hij die functie mocht gaan vervullen. In die tijd werden veel van zijn mensen uitgezonden naar Afghanistan. “Als squadron commandant deed ik mijn mensen uitgeleide en organiseerde mede de familiedagen. Het is belangrijk dat het thuisfront regelmatig wordt bijgepraat en om het verhaal met lotgenoten te kunnen delen.”
Vrijheid
Hoewel wij in Nederland al 80 jaar in vrijheid leven, wordt onze veiligheid de laatste jaren sterk bedreigd. “Sinds de inval van Rusland in Oekraïne in 2022 wordt dit concreter, maar eigenlijk dateert die dreiging al vanaf 2014 toen Rusland de Krim binnenviel. Er is na de val van de Berlijnse muur te veel bezuinigd op defensie en we lopen nog steeds achter de feiten aan. Het oplaaien van het conflict in het Midden-Oosten benadrukt nog eens extra dat we permanent rekening moeten houden met de inzet van een solide krijgsmacht.”
Samenwerken versus polarisatie
In 1992 werd de 11 Luchtmobiele Brigade opgericht, een snel inzetbare gevechtseenheid van de landmacht om wereldwijd mee te kunnen doen met het uitvoeren van operaties. “Binnen defensie heerste van oudsher een eilandjescultuur. Van belang voor een toekomstbestendige krijgsmacht is dat de verschillende legeronderdelen tezamen verantwoordelijkheid dragen. We hebben allemaal hetzelfde doel voor ogen: wereldwijd kunnen anticiperen en acteren op onveilige situaties.” Voor Ad betekende dit dat hij vanuit zijn functie bij het Defensie Helikopter Commando intensief ging optrekken met de Rode Baretten. “Samen vormden onze onderdelen de ’11 Air Manoeuvre Brigade’ (11 AMB), een mooie samenwerking!”
Ad werd nogmaals overgeplaatst naar Den Haag, en nam onder andere bij het Ministerie van Defensie deel aan het plannen van diverse missies. Als zogenoemde ‘werkbezoeker’ verbleef hij regelmatig in oorlogsgebied om het verloop daar te monitoren. “Op locatie had ik gesprekken met de mensen aan het front en zag waar ze tegenaan liepen en wat beter kon.”
Ad hier samen op de foto met zijn stiefzoon.
De cirkel rond
Na nog een overplaatsing - naar Utrecht dit keer - en zoals hij het zelf tussen neus en lippen door formuleert: “ik was het hulpje van de generaal”, beëindigde Ad in 2021 zijn defensie-carrière op 60-jarige leeftijd in Breda bij de luchtmacht. “Daar waar het ooit allemaal begon is het ook gestopt. Wat ik na mijn pensionering heb gemist is het wij-gevoel dat zo kenmerkend is voor defensie. Die saamhorigheid leeft veel minder in de burgermaatschappij.” Sindsdien woont Ad in Waalwijk en is in zijn vrije tijd onder andere raadslid voor Lokaal Belang. “Na mijn vervroegde pensionering en verhuizing zocht ik de verbinding met Waalwijk. Met politiek bedrijven stapte ik uit mijn comfortzone. Een totaal andere wereld en werkwijze dan bij defensie. Wel heel leuk om op deze manier betrokken te zijn bij wat er allemaal leeft in Waalwijk!”
Vrijheid, niet vanzelfsprekend
“Ik zou mensen willen aansporen om eens in Margraten op de Amerikaanse militaire begraafplaats te gaan kijken. Daar liggen ruim 8000 veelal jonge Amerikaanse soldaten begraven, die hier aan het einde van de Tweede Wereldoorlog voor onze vrijheid zijn gesneuveld. De stichting die betrokken is bij de adoptie van de graven focust op meer bewustwording in relatie tot de bedreigingen voor de vrijheid in deze tijd. Vrijheid is zeker niet vanzelfsprekend!”