‘Kijk papa! Daar is het circus!’ Dochterlief versnelt op onze oranje kindertandem richting de lichtjes die ze in het park ziet opdoemen. Het is zaterdagavond. Ze heeft net gehoord dat ze zondag naar het circus mag. En dat we voor ze gaat slapen kaartjes gaan kopen, vlak voor de avondvoorstelling. Ze mag in de tent kijken waar ze wil gaan zitten. ‘Het is niet uitverkocht hoor’, zegt de moeder van de circusfamilie achter de kassa met enig gevoel voor ironie. Was het maar zo. Ik zou het zoveel meer kinderen gunnen.
Dochterlief genoot die zondagmiddag. Van de poezenact, van de koorddanseres die op het koord ging zitten, maar vooral van, zoals zij het omschreef: de vrouw die in een hond veranderde. Ik zag haar kijken en zich verwonderen. Met haar kleurrijke megalolly die ze de avond van tevoren al had uitgekozen bij de snoepkraam. Alles ademde verbeelding en fantasie. Precies wat ik haar mee wilde laten maken, omdat ik dat zo belangrijk vindt om te leren. Geen mens kan leven zonder verbeelding, fantasie en verwondering. Dan wordt het leven plat. Het circus maakte van het park even een andere wereld.
En een andere wereld was het, dat circus. Met mensen van allerlei nationaliteiten, alleen al in de circusfamilie zelf, vertelde de vrouw aan de kassa. Maar ook met eigen kinderen die meededen en waarvan één jongen, net zo oud als dochterlief, Robbie speelde een clown. Hoe is het om in deze tijd in een circus te leven? Ik besloot ze te bellen en maakte een afspraak om langs te komen. Ze stonden toch nog even in het park. Pas vier weken later zouden ze opnieuw optreden in een naburig dorp.
Ik ontmoette een van de zoons van de familie en zijn vrouw. En Robbie, de kleine clown. "Ik was Robbie", vertelde zijn vader vanuit zijn rolstoel. Een traan biggelde over zijn voormalige clownswangen. Na een ongeluk kon hij geen clown meer zijn; niet zoals hij dat wilde zijn. En had hij de keuze wel of niet verder te gaan in het circus. Dat bracht hem meteen tot de kern waarom je voor dit leven kiest. "Dit ís mijn leven", zei hij. "Anders leven kan ik niet. Kijk eens naar al de mensen die meewerken in het circus. We zijn één grote familie. Dat is wat je ziet als we onze voorstellingen geven. We willen iedereen een mooie tijd geven."
Maar het circus verdwijnt in de marge. Letterlijk, vertelde hij. "We mogen steeds minder in het centrum van dorpen en steden staan. En daardoor zijn we ook steeds minder zichtbaar en is het steeds moeilijker om publiek te trekken." En toch gaan ze door. ‘We willen niet anders.’
"Bovendien", vertelde zijn vrouw terwijl ze de zijkant van haar smartphone laat zien, "Zo plat is de wereld geworden." Zo plat als een telefoon. "Kinderen gamen nu en zitten op TikTok." Maar er is ook een andere wereld, concludeerden we samen. Wat zou ik het scholen gunnen om eens een kijkje te komen nemen in het circus. Hoe verrast zullen ze zijn. Net als die 90-jarige, die in een dorp in de buurt naar het circus ging. Voor het eerst in haar leven, omdat ze van haar ouders nooit had gemogen. Ze kwam nog twee keer terug in dezelfde periode dat het circus er stond. Zo mooi vond ze het.
En daar doen ze het voor. Omdat ze niet anders willen. Het raakte me dat ze doorgaan, ook al zit het verre van mee. Dít is hun leven. En wij hebben het circus nodig, voelde ik. Hoop, vertrouwen, moed, de toekomst worden pas geboren als je durft te verbeelden, te fantaseren en jezelf durft te verwonderen. Deze lieve mensen geven daar een krachtig getuigenis van. Naar de maatstaven van de wereld worden ze er niet rijk van. Maar in hun wereld zijn ze het. Omdat ze het leven leven dat ze willen leven. En iedereen die er bij wil horen familie is. Onze samenleving mag wel iets meer hebben van een circustent.
Ben je benieuwd naar Circus Barani? Ze geven nog voorstellingen in Drunen (Oranjeveld) van donderdag 27 tot en met zondag 30 maart, en in Kaatsheuvel (Prins Mauritsplein) van donderdag 3 april tot en met zondag 6 april.
Dominee Otto Grevink is predikant voor Sprang-Capelle, Kaatsheuvel en de Efteling, en Waspik vanuit De Brug, en pionier bij Zin op School in Waalwijk en bij De Plaats op Ameland. Reacties zijn welkom op ottogrevink@gmail.com.